წუნდა ჯავახეთის ძველი პოლიტიკური და საეკლესიო ცენტრი იყო. ამჟამად ამ ადგილს ეწოდება სოფ. ნაქალაქევი (ძველი ქალაქი). მდებარეობს მდ. მტკვრის მარჯვენა ნაპირზე. გადმოცემით ქალაქი დაუარსებია ეთნარქ ჯავახოსს. ქართლის სამეფოს დამაარსებელმა მეფე ფარნავაზმა (ძვ. წ. IV-III ს.) წუნდა საერისთავოს ცენტრად გადააქცია. აქ გადიოდა მნიშვნელოვანი სავაჭრო და სამხედრო გზები. წუნდის ეკლესია მცირე კლდეზე აღმართული, სუფთად გათლილი სწორი კვადრებით ნაგები XII-XIII სს-ის დარბაზული ეკლესიაა. ტაძარი მდიდრულად არის მოჩუქურთმებული. დასავლეთ კარზე ასომთავრული წარწერაა. სამხრეთით მიშენებულია კარიბჭე, რომლის სვეტებიც მოჩუქურთმებულია. ტაძრის არქიტექტურა ორიგინალურადაა გადაწყვეტილი. გალავნით შემოსაზღვრულ შიდა ეზოში შესვლა მხოლოდ ტაძრიდან არის შესაძლებელი.

 

ავტორი: გამომცემლობა "კლიო"