საქართველო-გერმანიის ურთიერთობის პირველი ნაბიჯები შუა საუკუნეებში გადაიდგა. ერთიანი საქართველოს სახელმწიფოს ჩამოყალიბების შემდეგ გარკვეული ცნობები ჩნდება გერმანიის წარსულსა და აწმყოზე, ხოლო გერმანიასა და, საერთოდ, ევროპას ცნობებს საქართველოზე, მის ხალხზე, ისტორიაზე, კულტურაზე, ბუნებაზე სხვებთან ერთად აწვდიან გერმანელი მოგზაურები, დიპლომატები, მწერლები, მეცნიერები (შიტბერგერი, ვოლფი, შტედერი, გიულდენშტედტი, რაინეგსი, ჰაქსტჰაუზენი, ვინკელმანი, კანტი, ლესინგი, ბოდენშტედტი, ვირხოვი და სხვ.).

ქართველ და გერმანელ ხალხთა ურთიერთობა უფრო მჭიდრო გახდა მას შემდეგ, რაც 1817 წლიდან, გენერალ ერმოლოვის მმართველობის დროს, ხელისუფლებამ XVIII საუკუნის 60-70-იან წლებში საქართველოში გერმანელი კოლონისტები ჩამოასახლა. ეკატერინე II-ის ინიციატივით, რუსეთის მიერ ახლად დაპყრობილ სამხრეთ ტერიტორიებზე დაიწყო ევროპელი, ძირითადად გერმანელი, კოლონისტების მოწვევა-ჩამოსახლება. ამის უზრუნველსაყოფად რუსეთში მიიღეს მთელი რიგი კანონებისა და დადგენილებებისა, რომლებიც მოწვეულ კოლონისტებს კარგ პირობებსა და პრივილეგირებულ მდგომარეობას უქმნიდა. შემდგომში ეს ვითარება გაავრცელეს საქართველოში ჩამოსახლებულ გერმანელ კოლონისტებზეც. მთავრობის აზრით, აქ ჩამოსახლებული კოლონისტები მაგალითის მიმცემნი უნდა გამხდარიყვნენ ადგილობრივი მოსახლეობისათვის.

1817-1819 წლებში საქართველოსა და კავკასიაში გერმანელ კოლონისტთა ჩამოსახლება გერმანიაში შექმნილმა პოლიტიკურმა და ეკონომიკურმა ვითარებამაც განაპირობა. კაპიტალიზმის განვითარებამ და ნაპოლეონის ომებმა მნიშვნელოვნად შეუწყვეს ხელი გერმანიიდან ემიგრაციის გაძლიერებას, განსაკუთრებული როლი ითამაშეს პროტესტანტულმა რელიგიურმა ჯგუფებმაც, რომელთა ერთი ნაწილი აღიარებდა «ჰილიაზმს» — მოძღვრებას მეორედ მოსვლის, მსოფლიო წარღვნისა და «ათასწლოვანი» სამეფოს შექმნის შესახებ. ისინი ცდილობდნენ ამ მოვლენას აღმოსვლეთში, არარატის მთასთან შეხვედროდნენ.

ერთ-ერთი ასეთი ჯგუფის «სეპარატისტების» წარმომადგენლები 1815 წელს შტუტგარტში მყოფ რუსეთის იმპერატორ ალექსანდრე I-ს შეხვდნენ და მიიღეს მისი თანხმობა ამიერკავკასიაში გადმოსახლების თაობაზე. 1817 წლის დამდეგს ამიერკავკასიისკენ, დუნაის გზით, რამდენიმე პარტიად დაყოფილი კოლონისტები დაიძრნენ. მათი უმრავლესობა ვიურტემბერგელი, ბადენელი პროტესტანტები იყვნენ. რუსეთის ხელისუფალთა ყოველმხრივი დახმარების მიუხედავად, კოლონისტებს უმძიმეს პირობებში უხდებოდათ მგზავრობა. რამდენიმე ასეული კოლონისტი გზაში გარდაიცვალა.

1819 წლის ბოლოსათვის გერმანიიდან გადმოსახლებულებმა, ქვეყნის ადმინისტრაციის დახმარებით, სულ რვა კოლონია შექმნეს: მარიენფელდი — კახეთის გზატკეცილზე, სართიჭალაში, თბილისის კოლონია — კუკიაზე (ახლანდელი დავით აღმაშენებლის გამზირი), სადაც მხოლოდ ხელოსნები დასახლდნენ; ალექსანდერსდორფი — დიდუბეში (ახლანდელი სამტრედიის ქუჩის მიდამოები), პეტერსდორფი — დაარსდა მარიენფელდის მახლობლად, ელიზაბეტტალი — ქვემო ქართლში (დღევანდელი ასურეთი), კატარინენფელდი — მდებარეობდა ბორჩალოს მაზრაში, ბოლნისთან, ანენფელდი — შამქორის სახაზინო მიწებზე, ჰელენენდორფი — განჯის მახლობლად.

მოგვიანებით საქართველოში კიდევ რამდენიმე გერმანული კოლონია შეიქმნა (ალექსანდერსჰილფი — წალკის მახლობლად, ნაიდორფი და გრანდენბერგი — სოხუმთან, გეორგფელდი, აიგენფელდი, გრიუნფელდი და ტრაუბენფელდი «ძველი» კოლონიების მახლობლად.

1848 წლამდე გერმანელ კოლონისტთა დასახლებები საქართველოში მოიხსენიებოდა როგორც «საქართველოს გერმანული კოლონიები», ხოლო ამ წლიდან უკვე, როგორც «ამიერკავკასიის გერმანული კოლონიები». გერმანელი კოლონისტები ლაპარაკობდნენ შვაბურ დიალექტზე.

წყარო: