მთაწმინდა ანუ მამადავითის მთა თბილისის ცენტრიდან დასავლეთით, თრიალეთის ქედის განშტოების სახით, ზღვის დონიდან 770 მეტრზე მდებარეობს. იგი საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ბუნებრივი, ისტორიული და კულტურული ღირსშესანიშნაობაა. მთაწმინდა ფიჭვის ხელოვნური ტყეებითაა შემოსილი და ამაყად დაჰყუ­რებს საქართველოს დედაქალაქს.

თბილისის ცენტრალური ნაწილისა და მთაწმინ­დის სიმაღლეს შორის სხვაობა თითქმის 400 მეტრია, ამიტომ მისთვის დამახასიათებელია ეფექტური პეიზაჟები და დიდი რეკრეაციული დანიშნულებაც აქვს. 

მთაწმინდიდან მთელი თბილისის ხედი იშლება. მისი პანორამის საცქერად აქ რამდენიმე ბაქანია მოწყობილი. მთაწმინდიდან ასევე მოჩანს კავკასიონის ქედი და მყინვარწვერი, საგურამო-იალნოს ქედი და ივრის ზეგანი, მდინარე მტკვარი და თბილისის ზღვა. მასზე ასვლა რამდენიმე სახის სატრანსპორტო გზითაა შესაძლებელი, რომელთა შორის განსაკუთრებული პოპულარობით ფუნიკულიორი და ბაგირგზა სარგებლობს. 

მთაწმინდაზე ამჟამად ფუნქციონირებს საქარ­თვე­­­ლოში უდიდესი დასასვენებელი პარკი და სატე­ლევიზიო ანძა. 

 

მამადავითის მთა თბილისს დასავლეთის მხრიდან დაჰყურებს, მისი სიმაღლე ზღვის დონიდან 727 მეტრია და მტკვრის სანაპიროდან 330 მეტრით მაღლა მდება­რეობს. მთის შუა კალთაზე მდებარეობს მამადავითის ეკლესია და ქართველ მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონი. მთისა და ეკლესიის სახელი და­კავშირებულია ცამეტ ასურელ მამათაგან ერთ-ერთის  წმინდა მამა დავით გარეჯელის მოღვაწეობა. VI ს. შუა ხანებში მას აქ პატარა სამლოცველო და სენაკი აუგია. შემდეგ მაზდეანებს მამა დავითი ქალაქიდან გაუძევებიათ. IX საუკუნეში აქ აუგიათ ივე­რიის ღვთისმშობლის ეკლესია. ამიტომ ეწოდა მამადა­ვი­თის მთას მეორე სახელი  მთაწმინდა. დროთა განმავ­ლო­ბაში ტაძარი დაზიანდა. 1810 წელს კათოლი­კოს-­პატრიარქის ანტონ II-ის დავალებით ქაშვეთის მღვდელმა თომა გრიგორიევმა თბილისელთა შემოწირუ­ლობებით მთაწმინდაზე ააგო ფერიცვალების ეკლესია. 1859 წელს კვლავ მოსახლეობის ფინანსური დახმარებით თომა გრიგორიევის ვაჟმა იოსებმა დაიწყო წმინდა დავით გარეჯელის სა­ხელობის ახალი და უფრო დიდი ტაძრის მშენებლობა, რომელიც მხოლოდ 1877 წელს დასრულდა. 1889 წელს დასრულდა ტაძრის კედლების მოხატვა. დღევანდელი ტაძრის ზომებია: სიმაღლე (ჯვრიანად)  25,7 მეტრი, სიგრძე  17,2 მ, სიგანე 10,7 მ.

ტაძრის ეზოში 1929 წელს დაარსდა ქართველ მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონი, სა­დაც დაკრძალულნი არიან საქართველოს საუკეთე­სო შვი­ლები, მათ შორის: ილია ჭავჭავაძე, აკაკი წერეთელი, ვაჟა-ფშაველა, გალაკტიონ ტაბიძე, საქართველოს პირველი პრეზიდენტი ზვიად გამსახურ­დია. პანთეონში არიან ასევე დასაფლავებული ცნობილი რუსი პოეტი ალექსანდრე გრიბოედოვი და იოსებ სტალინის დედა.

 

სტატიის ავტორია გამომცემლობა "კლიო" 

 

www.klio.ge