ატენის იოანე ნათლისმცემლის ეკლესია

 

     ანუ კოშკების ეკლესია მდებარეობს ქ. გორში, სოფელ ატენის განაპირას, სამხრეთით, მდინარე ტანის მარცხენა ნაპირზე. აშენებულია 1661-1683 წლებში. წარმოადგენს არქიტექტურულ მონუმენტურ ძეგლს. სამხრეთ ფასადზე და ფრესკებზე შემორჩენილი წარწერები იუწყებიან რომ ეკლესია ააგო და მოახატვინა  იოსებ თბილელმა*.

     დარბაზული ტიპის ეკლესია ნაგებია ნატეხი რიყის ქვით. შესასვლელი სამხრეთითაა, ნახევარწრიული აფისიდის სარკმლის ორივე მხარეს თითო ნიშია. სარკმლის ქვეშ დგას სატრაპეზო ქვა. დარბაზი გადახურულია ცილინდრული კამარით.

 

ეკლესიის ინტერიერი

      ეკლესია შიგნიდან მოხატულია. კამარის ცენტრში ექვსფრთედებსა და წინასწარმეტყველთა შორის გამოსახულია ქრისტეპანტოკრატორი. საკურთხევლის მოხატულობა დაყოფილია სამ რეგისტრად:

     პირველ რეგისტრში გამოსახულია ვედრების სცენა, მეორე რეგისტრში _ მოციქულთა ზიარება, მესამე რეგისტრში – ეკლესიის მამანი. 

    სარკმლის ქვემოთ მაცხოვრის წელზედა გამოსახულებაა. მხატვრობა დასრულებულია ორნამენტული ზოლით. 

    დარბაზის მოხატულობა ოთხ რეგისტრად იყოფა. სამხრეთ კედელზე აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ გამოსახულია ლაზარეს აღდგინება, იერუსალიმს შესვლა, ჯვარცმა; მეორე რეგისტრში – მაცხოვრის გამოცხადება მარიამის წინაშე, მიძინება, ფერსიცვალება. მესამე რეგისტრში მარტვილთა ბიუსტებია მედალიონებში; მეოთხე რეგისტრში გამოსახულია სამნი ჭაბუკნი სახმილსა შინა მოსე სინას მთაზე. კედლის დასავლეთ მონაკვეთში იოსებ თბილელის გამოსახულებაა. 

    კარის Aაღმოსავლეთ წირთხლზე მთავარანგელოზის ფიგურაა, დასავლეთ კედელზე პრიველ რეგისტრში გამოსახულია ხარება, მეორეში წმ. დედანი, მათ შორის ცენტრში კონსტანტინე და ელენეა ჯვრით ხელში. მომდევნო ორი რეგისტრი დათმობილი აქვს ცალკეულ წმინდანთა გამოსახულებებს. წმინდანების გამოსახულებებს ახლავს დაზიანებული წარწერები ქართულ და ბერძნულ ენებზე. 

    მხატვრობა გვიანფეოდალური ხანის ტიპიური ნიმუშია. მოხატულობის კოლორიტში განსაკუთრებით გაბატონებულია მკვეთრი ცისფერი, რომელიც აცოცხლებს მღვრიე და მუქ ფერებს. შენობის ორფერდა სახურავი გადახურულია კრამიტით.