საფარა და ზარზმა

 

ქ. ახალციხიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთით 12 კმ-ზე მდებარეობს საფარა _ შუა საუკუნეების ქართული მონასტერი და სამცხის მფლობელ ჯაყელთა საგვარეულოს ერთ-ერთი რეზიდენცია და საძვალე. კომპლექსის უძველესი ნაგებობა _ მიძინების ეკლესია X ს-ით თარიღდება. ძირითადი ნაწილი (წმ. საბას მთავარი გუმბათოვანი ტაძარი, სამრეკლო და სასახლე) კი XIII-XIV სს-ის მიჯნაზეა აგებული, სამცხის მთავარ ბექა ჯაყელის მთავრობის დროს (1285-1309 წწ.).

წმ. საბას ეკლესიის სამხრეთ კედელზე გამოსახულია მონასტრის ქტიტორების _ ჯაყელების ოჯახუ­რი პორტრეტი: სარგის I (1266-1285) _ ბერად შემდგარი საბას სახელით, მისი ვაჟი ბექა I _ ტაძრის მაკეტით ხელში, ბექას შვილები სარგის II (1309-1334) და ყვარყვარე (1334-1360). ტაძრის დასავლეთით, კარიბჭის სარკმლის თავზე მოთავსებულია ხუროთმოძღვარ ფარეზასძის სამშენებლო წარწერა. ტაძა­რი ინტერიერშიც და გარედანაც მრავალფეროვანი დეკორით, ჩუქურთმებითაა შემკული. მთავარი ტაძრის დასავლეთით მდებარე სამრეკლო წარმოადგენს ჯაყელთა მსახურთუხუცეს ლასურისძეთა საგვარეულო სამარხს. მონასტერს დასავლეთის მხრიდან თავს დაჰყურებს ძველი ციხის ნანგრევები. ოსმალოთა ბატონობის დროს, XVI საუკუნეში ბერებმა მიატოვეს მონასტერი. საფარაში სამონასტრო ცხოვრება XIX ს-ში განახლდა.

 

ავტორი: გამომცემლობა "კლიო"