მდებარეობს მდინარე ყვირილის მარჯვენა მხარეს, რაჭის ქედის სამხრეთ შტო - ქედის დაბოლოებაზე, საჩხერის ქვაბულის დასავლეთ კიდეზე, მდინარე ჯრუჭულის მარცხენა მხარეს. ჩრდილოეთით ესაზღვრება მდ. ჯრუჭულის ხეობა და სარეკის თემის  სოფ. ქვემო ხევი. სამხრეთით _ სოფ. სარეკი. დასავლეთით _ ჯრუჭულის ხეობა, ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სოფლები: ზოდი და ზედუბანი სახნავ-სათესი სავარგულებით. აღმოსავლეთით ესაზღვრება _ ჩიხის თემის სოფელი დუნთა და ქ. საჩხერე. ბაჯითი ტყით, სახნავ-სათესი სავარგულებით ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ გადაჭიმულია საშუალოდ 4-5 კმ-ზე, ხოლო დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ დაახლოებით 4 კმ-მდე. ბაჯითის მინიმალური ადგილის სიმაღლე ზ.დ. 425 მ, დასავლეთით სოფელ სარეკთან, მდინარე ჯრუჭულის მარცხენა ნაპირას, ხოლო მაქსიმალური ადგილის სიმაღლე 950 მ. ბაჯითის ერთ-ერთი უბნის ,,გაღმა მთის" ჩრდილო აღმოსავლეთით შემაღლებული გორა. ბაჯითის ცენტრის (საბაზო სკოლის მიდამოები) სიმაღლე ზ.დ. 640 მ.

ბაჯითის სახელწოდების შესახებ არსებობს ორი ვერსია: პირველი ვერსიაა: სოფელში მოსული მოსახლეობა, რომელიც სხვადასხვა ტერიტორიებიდან დასახლდნენ აქ, ბეჯითობით გამოირჩეოდნენ ე.ი. ბეჯითებს უწოდებდნენ, სიტყვა ,,ბეჯითის~ ასიმილაციის შემდეგ უნდა წარმოქმნილიყო სოფლის დღევანდელი სახელოწოდება ბაჯითი. ხოლო მეორე ვერსიის მიხედვით ბაჯითის დღევანდელი ხვედელიძეების უბანში, ყოფილა სავაჭრო დუქანი, სადაც იყიდებოდა ქსოვილი, რომელსაც ერქვა სახელი ,,ბაა ჩითი~, რომელიც გავრცელებულ პროდუქციას წარმოადგენდა. დროთა განმავლობაში მოხდა სიტყვის ასიმილაცია და გადაკეთდა ბაჯითად.

სოფელი ბაჯითი არის სარეკის თემის სოფელი, მანძილი სარეკის თემამდე 2 კმ-ია, ხოლო ქ. საჩხერემდე მანძილი 3.5 კმ. ბაჯითის ფართობი 750 ჰა. მოსახლეობის რაოდენობაა 301 კომლი, და 938 სულია. 2002 წლის საყოველთაო აღწერის მონაცემებით კი 857 მაცოვრებელი იყო. სოფლის მეურნეობის ძირითადი დარგია მეცხოველეობა და მესიმინდეობა.

ისტორიული ძეგლებიდან აღსანიშნავია: შუა საუკუნეების ბაჯითის ძველი სამების ეკლესია, რომელიც საბაზო სკოლის მახლობლად მდებარეობს. სოფელში არის აგრეთვე ახალი სამების ეკლესია, რომელიც თარიღდება XIX ს. II  ნახევრით და მდებარეობს მელაშურის (მდინარე ჯრუჭულის მარცხენა შენაკადი)  მარცხენა მხარეს. ბაჯითის სამების ეკლესია გიორგი ბოჭორიძის აღწერილობით, ერთნავიანი მცირე ბაზილიკაა, ნაშენია თლილი ქვისა და კირისაგან. ამ ეკლესიამ შემოგვინახა ხარების, შობის, ნათლისმცემლის ხატები და კურთხევანი ხუცური დამწერლობით.

ბაჯითის სანახების ზედმეტი სახელებია: ვაჭრეული _ ადგილის სახელწოდება უკავშირდება აქ ვაჭრების ნასახლარების არსებობას. ბაჯითის გორა _ ქურდაძეების უბანი, აქ 1969 წელს განვითარდა მეწყრული პროცესები, დამეწყვრის ზედაპირზე აღმოჩნდა კულტურული ფენა _ ნამარხი სხვადასხვა კერამიკული ექსპონატებით. ნაჯიხურები _ მდებარეობს ხორიათულის მარცხენა ნაპირას სოფლის ცენტრში, აქ აღმოჩენილი პირველყოფილ ადამიანთა ნამოსახლარები. გაღმა მთა _ შედის ბაჯითის შემადგენლობაში, აქ ცხოვრობს 34 კომლი (ძირითადად  აბრამიშვილები). ბაჯითის ტერიტორიაზე გაედინებიან მცირე დებიტის ნაკადულები და ღელეები: ღრუჭუნღელე, მშრალი ღელე, გვიდილაურის ღელე, ხორიათულა.

ავტორი: გიორგი დვალაშვილი

ყველა უფლება დაცულია