ბაწარა-ბაბანეურის დაცული ტერიტორიები აღმოსავლეთ საქართვე­ლოში, კახეთის კავკასიონის ქედის სამხრეთ ფერდობებზე, თბილისიდან 150-170 კმ-ზე მდებარეობს. იგი რამდენიმე ნაწილისაგან შედგება, თუმცა ადმი­ნისტრაციულად ერთი ობიექტია. მისი საერთო ფართობი 90 კმ2-ს აღემატება. 

დაცული ტერიტორიების პირველი მონაკვეთი მოიცავს მდინარე ბაწარას ხეობის შუაწელს. აქ შემო­ნახულია მესამეული პერიო­დის რელიქტის, უთხოვრის (თახუს ბაცცატა) ტყე, რომლის ფართობი (240 ჰა) გამორჩეულია მსოფლიოში. ხემცენარეების ასაკი რამდენიმე ასეული წელია, ხოლო ვარჯის სიმაღლე 40 მეტრს აღემატება. ტყეში ფართოდაა გავრცელებული პასტუხოვის სურო (ედერა პასტუცჰოწიი) და ეკალღიჭი (შნილახ ეხდცელსა), რაც განუმეორებელ ეფექტს ქმნის. 

ბაბანეურის მონაკვეთი მდებარეობს დაცული ტერიტორიების სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში და მოიცავს დაბალმთიან და გორაკ-ბორცვიან ტერიტორიებს. აქ შემონახულია მესამეული პერიოდის რელიქტისა და კავკასიის ენდემის  ძელქვის (ძელქოვა ცაპრინიფოლია) ტყე, რომლის ფართობია 750 ჰა.

ილტოს მონაკვეთი მდებარე­­ობს დაცული ტერიტორიების და­სავლეთ ნაწილში და მოიცავს მისივე სახელობის მდინარის ხეობას, სადაც პრაქტიკულად უცვლელი წიფლნარებია (აგუს ორიენტალის) შემონახული. ქვეტყეში კარგადაა განვითარებული წყავი. ხელუხლებელი წიფლნარები განუმეორებელ შთაბეჭდილებას ახდენს მნახველზე.

მრავალფეროვანია დაცული ტე­რიტორიის ფაუნა, სადაც რამდენიმე ათეული სახეობის ძუძუმწოვარი და ხუთ ათეულზე მეტი სახეობის ფრინველი, მდინარეებში კი კალმახი ბინადრობს. 

დაცული ტერიტორიების სი­ახ­ლოვეს ბრინჯაოს ხანის არქეოლოგიური ძეგლები  შუა საუკუნეების ალავერდის კათედრალური ტაძარი, იყალთოს აკადემია, შუამთის სამონასტრო კომპლექსი, გრემის ციხე-ქალაქი და სხვა მრავალი ისტორიული თუ არქიტექტურული ღირსშესანიშნაობაა წარმოდგენილი. 

 

სტატიის ავტორია გამომცემლობა "კლიო"

 

www.klio.ge