ნინოწმინდის მონასტერი - მდებარეობს გარე კახეთში, იგი დაარსებულია V საუკუნეში ვახტანგ გორგასლის მიერ. სახელწოდება `ნინოწმინდა საქართველოს განმანათლებლის წმინდა ნინოს სახელთანაა დაკავშირებული. აქ წმინდა ნინო შემობრძანდა კაწარეთიდან და იქადაგა ქრისტიანობა, შემდეგ გაემგზევრა შუა კახეთში საქადაგებლად, სადაც აღესრულა და განისვენებს (ბოდბე). V საუკუნეში ვახტანგ გორგასალმა გუმბათიანი ტაძარი ააგებინა, რომელსაც ჯვრის ფორმა აქვს და არქიტექტურული თვალსაზრისით ანალოგი არ მოეძებნება. ტაძარი მრავალგზის დანგრეულა და აღდგენილა. 1750 წელს ეკლესიის ძველი გუმბათი ახლით შეუცვლიათ. ამ გუმბათის შესახებ ერეკლე II-ს მშენებლისთვის ასე უთქვამს, რომ ეკლესია შენ დაგინგრევია და არა აგიშენებია, საპალნე დიდი დაგიდგამს, ფეხები გამოგიცლიაო. მეფის სიტყვები მალე აღსრულებულა. 1824 წელს მიწისძვრის შედეგად ეკლესიის კედლებმა გუმბათის სიმძიმეს ვერ გაუძლო და ჩამოიქცა. შემორჩენილია მხოლოდ საკურთხეველი, რომელიც ეკლესიის მესამედს შეადგენს საკურთხეველში შემონახულია XVIII საუკუნის ღვთისმშობლის ფრესკა მთავარანგელოზებთან ერთად და მოციქულთა ფრესკები. ეკლესიის კედლებზე შემორჩენილია ხუცური და ლათინური წარწერები. ტაძრის ეზო გარშემორტყმულია XVIII საუკუნის მაღალი კოშკებიანი გალავნით. ეზოში XVI საუკუნის მაღალი სამრეკლოა. XVIII საუკუნეში ეპისკოპოსმა საბა ტუსიშვილმა სამრეკლოს მიაშენა ორსართულიანი საეპისკოპოსო სახლი, სადაც ამჟამად განთავსებულია საეპისკოპოსო რეზიდენცია და წმინდა ნინოს დედათა მონასტერი.

 

 ლიტ. ბრუშურა “ნინოწმინდა საგარეჯოს ეპარქია”.